Gateway Games
Leestijd: 5 minuten | Geschreven door Eduard van Buggenum
"Dus jij speelt serieus bordspellen? Ga je dan op je vrije avond ganzenborden of zo?"
Klinkt bekend? Om de een of andere reden denken sommigen dat men ergens halverwege de vorige eeuw is opgehouden met het verzinnen van spellen. Of ze denken dat spellen alleen voor kinderen zijn. Niet zelden wordt me deze bovenstaande vraag gesteld en ik durf te wedden dat ik niet de enige ben.
Werk aan de winkel dus! De groep die nog nooit een spel van pak hem beet na 1990 heeft gespeeld is nog veel te groot. Onder hen zitten vast en zeker de zelfbenoemde spellenhaters (tip voor een leuker leven: vermijd hen zoveel je kan). Ook voor hen zijn er absoluut genoeg leuke spellen te vinden, maar ze zullen nooit gauw toegeven dat ze er plezier aan beleven. Moeten zij weten.
Veel beter kun je je richten op hen die wel open staan voor iets nieuws. Zij die nu nog in het donker ronddwalen zoekend naar het licht. Het licht dat spellen heet. Maar hoe doe je dat?
Hoe introduceer je nieuwe mensen aan al die leuke spellen?
Bega in ieder geval niet de grote fout om meteen naar die toffe strategische knaller te grijpen waar je zelf zo fan van bent. Zo heb ik zelf ooit in al mijn enthousiasme een groep vrienden, velen niet bekend met spellen verrast met een leuk avondje Puerto Rico. Het spel is memorabel, de avond was dat niet. Nee echt, die experttitels komen misschien wel later. Maar om te beginnen kun je beter een instapspel kiezen. Deze spellen worden ook wel Gateway Games genoemd. Een term die is overgewaaid van de verdovende middelen: Gateway Drugs. Nou zijn spellen en verdovende middelen niet twee zaken die je direct met elkaar zult associëren. Beide kunnen verslavend zijn, en als je er mee begint kan het een poort zijn naar een hele nieuwe wereld, niet zelden vol vrolijke kleuren.
Wat zijn nou leuke Gateway Games? Welke spellen zijn de wiet en het lachgas die leiden tot het zwaardere werk? Oftewel:
Wat zijn de beste spellen om mee te beginnen?
Voordat ik er een paar opnoem, allereerst een paar zaken die goede Gateway Games gemeen hebben.
Een goed instapspel weet de beginnende speler direct te grijpen. De eerste indruk is goud waard, het eerste potje is essentieel. Om zieltjes te winnen, is het heel belangrijk om nieuwe spelers niet af te schrikken met te veel of te moeilijke spelregels. Dat betekent niet dat het geen strategisch spel moet zijn. Spelers moeten wel doorhebben dat er interessante keuzes zijn om te maken.
Een veelgehoord vooroordeel over spellen is dat geluk zo’n belangrijke rol speelt; voor velen een grote reden om ze links te laten liggen. En als je hiervoor alleen spellen hebt gespeeld waarbij je na het werpen van de dobbelstenen wat stappen moet zetten, dan snap ik dat ook wel. Laat zien dat dobbelstenen of kaarten, juist dankzij de geluksfactor, het spel leuker maken. Geluk heb je nodig, maar zorg er dan wel voor dat je een handje helpt om in die positie te komen. Neem Catan bijvoorbeeld. De cijfers die vaker gedobbeld worden zijn groter afgedrukt, waarbij de 6 en de 8 zelfs in het rood staan afgebeeld. Hoewel dat niet nu misschien niet meer zo speciaal lijkt, zijn er legio spelers die hiermee op een speelse manier kennismaken met kansberekening.
Een goede Gateway Game duurt ook zeker niet te lang. Met een speelduur van 60 tot maximaal 90 minuten zit je goed. Langer moet het niet duren, want als de aandacht verslapt is er niets zo saai als een potje tegen je zin uitspelen. Bijkomend voordeel van korte(re) spellen is dat je dan meteen meerdere spellen op 1 avond kunt spelen.
Het oog wil ook wat. Daarom helpt het enorm als het spel er een beetje leuk uitziet. Abstracte spellen zijn top, maar het zijn vaak thematische spellen die voor meer beleving zorgen en enthousiasmeren. De drempel naar een eigen bordspellencollectie wordt verlaagd als die spellen in het oog springen.
Hieronder een lijstje van goede beginnerspellen uit de collectie van 999 Games.
Catan
Natuurlijk moet Catan in deze lijst. Het is hét beginnersspel bij uitstek en voor velen het begin van een eigen spellencollectie. De simpele spelregels, het variabele speelbord, de handelsfase. Dit spel was anders dan alle andere die ik daarvoor speelde. Klaus Teuber heeft met dit toegankelijke spel de poort naar spellenland niet alleen geopend, hij heeft de muur omver getrokken.
Carcassonne
Ja, ook Carcassonne kan natuurlijk niet ontbreken. Dit tegellegspel speelt zo natuurlijk. Leg tegels aan, zorg dat het past en zet er al dan niet een speelstuk op. Oké, alleen de boeren vergen wat extra uitleg voor beginnende speler, maar mocht dat een bottleneck zijn, dan kun je er altijd voor kiezen om dit achterwege te laten (tip voor ouders die voor het eerst met kinderen gaan spelen). Het feit dat er helemaal geen speelbord is, maar dat je het gedurende het spel bouwt, is voor beginners fascinerend!
Machiavelli
Zoveel spel in een klein doosje. De regels van Machiavelli zijn in 10 minuutjes uit te leggen en dan kun je spelen. Het aantrekkelijke van Machiavelli is dat je het met veel spelers kan spelen. Ook is het een perfect instapspel waarbij iedereen een verborgen identiteit heeft. Het leuke van Machiavelli is echter dat je deze slechts voor 1 beurt houdt en niet het hele spel. Omdat je in het basisspel 8 verschillende karakters hebt, kan het in het begin overweldigend overkomen. Maar na 1 of 2 korte rondes snapt men het wel en kan de pret beginnen.
Skye
Net als Carcassonne een tegellegspel maar dan met iets meer regels, zonder dat het te moeilijk wordt. In Skye bouw je aan je eigen rijk door tegels te leggen. Skye is een tof spel waarmee je spelers kennis laat maken met het veilingmechanisme, waarbij je moet bieden op tegels. Dit spel beloont bovendien de speler die achterstaat, waardoor het tot het eind leuk en spannend blijft. Niet onbelangrijk als je met beginners speelt! Door de variabele scoringstegels speel je ook nooit hetzelfde spel en raak je dus niet gauw uitgekeken.
Stenen Tijdperk
Misschien een iets moeilijker spel dan de anderen hierboven, maar Stenen Tijdperk valt hier zeker ook onder. Het 'worker placement'-mechanisme is mateloos populair en komt in heel veel spellen in bepaalde aspecten terug. Stenen Tijdperk is het perfecte spel om kennis te maken met dit genre. Het speelbord is zeer mooi vormgegeven en heel overzichtelijk. Bij veel ‘worker placement’-spellen, neem bijvoorbeeld Agricola, moet je flink plannen van tevoren, anders kan het helemaal fout gaan. Dat is bij Stenen Tijdperk niet het geval. Het speelt vlot en is erg toegankelijk.
Dominion
Naast 'worker placement' is er nog een ander spelmechanisme dat zo uniek en populair is dat iedere speler er ooit mee kennis wil maken. Ik heb het over deckbuilding. Spellen waarbij je niet van tevoren, zoals bij veel ruilkaartspellen, maar in de loop van het spel je deck, of stapel, kaarten zo samenstelt om de perfecte hand te kunnen spelen en de meeste punten binnen te halen. De eerste en nog altijd meest bekende deckbuilder is Dominion. Dominion is makkelijk te leren, er zijn maar een paar regels, maar door de enorme variëteit aan kaarten en uitbreidingen kun je het zelf zo moeilijk maken als je wilt. Voor de beginners is er de instapvariant Het Koninkrijk: Dominion. Smaakt dat naar meer, dan is er het grote basisspel en meer dan tien uitbreidingen om decks te bouwen tot je er bij neervalt.
Het valt je misschien op dat de spellen die hierboven benoemd worden bovengemiddeld bekend zijn. Dat is zeker geen toeval: want hoewel Gateway (poort) suggereert dat je erdoorheen loopt om het achter je te laten, is dat bij deze spellen absoluut niet het geval. Al deze spellen blijven stuk voor stuk leuk om te spelen. Of je nu net begint of de hele spellenwinkel al hebt uitgespeeld.
Over de schrijver
Hoi! Ik ben Eduard, 33 jaar oud uit Amsterdam. Starend in mijn goedgevulde spellenkist, een essentieel onderdeel van ieder gelukkig huishouden, zag ik het licht en maakte een carrièreswitch naar de wereld van bordspellen. Sinds de zomer van 2018 werk ik daarom op de marketingafdeling van 999 games. Dat had ik veel eerder moeten doen.
